Adios Ćoto, vajaru španskog golmana

U noći velike pobjede Real Madrida u El Klasiku, žurka u Valdebebasu nije mogla da bude glamurozna kako dolikuje. Nakon prekida Barsine dominacije u najvećem derbiju svjetskog fudbala, Real Madrid je pustio makar malu suzu, iako je, u svom stilu, pomalo rigidno, na kanalima informisanja objavio još jedan „Comunicado Oficial“ – vijest o odlasku miljenika španske reprezentacije i fudbala na Pirinejma u posljednjih 20 godina, trenera golmana Hoze Manuela Oćotorene.

Dugu borbu sa kancerom, čovjek kog je „As“ opisao kao „najboljeg u stvaranju golmana“, izgubio je u nedjelju, 26. oktobra, u 64. godini. Noć nakon što je njegova voljena Valensija izgubila lokalni derbi sa Viljaralom na Mestalji, 2:0. Na legendarnom stadionu na kom je Ćoto, kako su ga zvali Kasiljas, Kanjizares i ostali giganti koje je oblikovao, proveo najbolje dane igračke i trenerske karijere.

Pogotovo trenerske, u kojoj je na čuvenoj „Katedrali slijepog miša“ tokom dvije decenije proživljavao noći Lige šampiona i noći gole borbe za opstanak u Primeri.

Posebno je bilo emotivno baš Valensiji, koja je trening prošlog ponedjeljka a i meč Kupa Kralja sa Marasenom počela minutom ćutanja i posljednjim pozdravom ocu svih golmana Valensije u ovom vijeku. A crni flor stavili su i u Liverpulu. Još jednom ove godine...

Minut ćutanja u čast Oćotorene pred meč Marasene i Valensije u Kupu Kralja (foto: Facebook/ Valencia C. F)

Na Enfildu je Oćotorena bio dio stručnog štaba Rafaela Beniteza i bio zadužen za rad sa jednim od najdugovječnijih golmana moderne ere, Pepeom Reinom i herojem iz Istanbula 2005, Jiržijem Dudekom. A za Liverpul je baš u Valensiji pripremao novu jedinicu „redsa“, Giorgija Mamardasvilija, kojim na rijeci Mersi zasada sigurno nisu oduševljeni. Međutim, sačekajmo i Gruzina i Liverpul – nije feniks uzalud na grbu kluba.

Te tri godine, u periodu od 2004. do 2007. godine i 180 utakmica na klupi Liverpula, bio je jedini period u kom Oćotorena nije bio u Valensiji. Klubu u kom je miljenik postao kao golman, nakon dolaska iz Real Madrida 1988. godine.

Ćoto sa Ugom Sančesom, Valdanom, Kamaćom i saigračima u Real Madridu 1985/86 (foto: Guliver/imago sportfotodienst)

Iako Baskijac, rođen u San Sebastijanu, karijeru je počeo u Madridu, u kom je kroz mlađe kategorije debitovao za prvi tim sa samo 20 godina – igrom slučaja, usljed štrajka fudbalera zbog neizmirenih dugovanja. Iako je osvojio dvije titule u godinama povratka Reala na tron, u drugoj polovini osamdesetih, kao i Kup Uefa 1986. protiv Kelna, Oćotorena je uglavnom bio rezerva. Migel Anhel i Pako Bujo prosto su bili neprikosnoveni.

Stoga je Ćoto potražio novi dom na Mestalji, na kojoj je u prvoj sezoni osvojio trofej Zamora, namijenjen najboljem golmanu i sa najmanje primljenih pogodaka u Primeri (25), predvodio Valensiju do trećeg mjesta na kraju sezone 1988/89.

Krajem osamdesetih debitovao je za Španiju – zamijenio je Zubizaretu u prijateljskom meču sa Poljskom u aprilu 1989. godine, a godinu kasnije s klupe gledao saigrače i baš Zubizaretu na mukama s Piksijem i Jugoslavijom na Mundijalu u Italiji.

Bile su to najbolje godine igračke karijere za Hoze Manuela, pošto je kasnije ustupio mjesto imenjaku, Valensijinom akademcu, Sempereu, prvom golmanu kod trenera Espargara i Gusa Hidinka kasnije.

Od tada je Oćotorena bio praktično rezerva – u Tenerifeu i Racing Santanderu, nešto više branio u Logronjesu, u kom je i počeo da se zanima za trenerski posao i u kom je postao jedan od najinteresantnijih mladih trenera golmana u zemlji.

Dovoljno da već tada, odmah po završetku golmanske karijere 1998. godine, sa 37 godina, dobije poziv u Klementeovu Španiju, potom bude dio pokušaja oporavka „furije“ sa Kamaćom na Euru 2000 i Mundijalu 2002. godine, kasnije i član Saesovog stručnog štaba, u kom je radio do Benitezovog poziva sa Enfilda 2004. godine.

Ćotov

Zamislite na karijere kakvih „jedinica“ je uticao Ćoto – Kanjizaresa, Kasiljasa, Valdesa, Dijega Lopeza, De Hee. Kakva imena je pozivao na zagrijavanje prije nego što ostatak ekipe, igrači u polju, ljudi koji nisu iste sorte kao golmani, istrče na teren 45 minuta uoči početka meča. Kakve je vježbe pripremao Kanjizaresu, Kasiljasu i Valdesu u Španiji, šta je rekao Dudeku pred šuteve Seržinja, Pirla i Ševčenka u finalu Lige šampiona 2005.

Koliko je Ćoto bio velik u očima najboljih svjetskih golmana s početka novog milenijuma govore i njihove riječi.

„Napustio nas je fenomenalan tip. Ispunjen svim dobrim osobinama koje čovjek treba da ima. Hvala za sve! Počivaj u miru „Ćoto“", napisao je Iker.

Muy triste por la noticia. Nos deja un tipo fabuloso. Lleno de todas las cosas buenas que alguien debe tener. Gracias por todo! Mi más sentido pésame a su familia y amigos! 
DEP “Choto” pic.twitter.com/nRhV6PunOS
— Iker Casillas (@IkerCasillas) October 27, 2025
 

„Počivaj u miru drag i poštovani učitelju“, jasno je odnos sa Oćotorenom opisao Kanjizares.

Kada je Klementeovu Španiju šokirao Kipar u kvalifikacijama za Euro 2000. godine, Oćotorena je bio tu. Kada se vraćala sa Kamaćom takođe - najveće priznanje u poslu stvaranja golmana, uz mjesto u vječnosti na Mestalji, maestro iz San Sebastijana dobio je povratkom u nacionalni tim, sa kojim ima čuveni španski three-peat od 2008. do 2012. godine, sa dvije evropske i jednom svjetskom krunom.

U eri najveće dominacije španske reprezentacije, na prelasku između dvije decenije, prošlo je mnogo igrača i dva selektora, Luis Aragones i Visente del Boske. Samo je, baš kao što je jedinica na golu, jedan bio trener golmana – Hoze Manuel Oćotorena.

Oćotorena prvak svijeta sa Španijom 2010. godine (foto: Guliver/IMAGO/Richard Wareham)

Tako je bilo do nedavno, do pred kraj Enrikeovog mandata 2021. godine i dolaska Luisa de la Fuentea, čiji je prvi izbor danas, baš Baskijac – Unai Simon, golman kog je upravo Ćoto dočekao na debiju prije pet godina.

Danas Arsenal ima dva Španca kao golmanske opcije, Raju i Kepu. Čelsijev prvi golman je Robert Sančez, koji ima više veze sa Engleskom i Jamajkom, ali je španski reprezentativac. De Hea se vratio na fudbalsku mapu u Firenci, Reina je branio do ove godine u Komu, u La Ligi blistaju Pau Lopez i Aleks Remiro, a u Valensiji stasava novi Bask, Đulen Agirezabala.

Golmani Valensije na treningu: Đulen Agirezabala i Stole Dimitrijevski (foto: Facebook/ Valencia C. F)

Mnogi od njih elitni nivo dosegli zahvaljujući legatu koji je ostavio Hoze Manuel Oćotorena – čovjek koji je oblikovao generacije španskih golmana.

Možda će baš njemu u čast Agirezabala odbraniti Valensijin status u La Ligi i ove sezone, Mamardašvili biti Liverpulov feniks, a Unai Simon mu posvetiti američku „boginju“ na ljeto.