Sigurno ste se mnogo puta zapitali zbog čega većina klubova u Izraelu nosi ime Makabi, Hapoel ili Beitar. Ukoliko ste mislili da je osnivačima nedostajalo kreativnosti, varate se. Iza tih imena krije se duboka politička i ideološka pozadina.

Naime, Makabi, Hapoel i Beitar predstavljaju tri ključne političke i društvene struje koje su oblikovale moderni Izrael, od cionističkog pokreta pre Drugog svetskog rata, do današnje moderne izraelske države. Klubovi koji danas izlaze na teren pod tim imenima ustvari su sekcije istorijskih pokreta koji su kroz sport gradili identitet, pripadnost i ideologiju.

Najpoznatiji među sportskim kolektivima svakako je Makabi (Maccabi). Pokret Makabi osnovan je još krajem 19. veka u dijaspori, inspirisan likom Jude Makabejca, vojskovođe i jednog od simbola jevrejskog otpora protiv seleukidske monarhije. Seleukidska monarhija nastala je rasparčavanjem moćnog carstva Aleksandra Makedonskog. Nakon što je umro, njegove vojskovođe borile su se za prevlast, pa je tako došlo do podele nekada moćnog carstva. Seleuk je upravljao najvećim delom carstva, od Levanta ka Dalekom Istoku, pa je njegovom carstvu pripadala i teritorija današnjeg Izraela. Juda Makabejski je oko 160. godine PNE, sa svojim ustanicima uspeo da oslobodi najveći deo Judeje. Doduše, Juda Makabejac je poginuo u jednoj od odlučnih bitaka, pa je potpuno oslobođenje dostignuto tek nakon njegove smrti. Ipak, njemu se pripisuje oslobađanje Jerusalima 164. godine PNE, i u tu čast se proslavlja jedan od najvećih jevrejskih praznika Hanuka. 

Vekovima kasnije, početkom 20. veka, tačnije 1903. godine na Šestom kongresu cionista, uz ideju o povratku u svoju zemlju i ujedinjenju, odlučeno je da se oforme i prve sportske organizacije. Upravo tako je nastala prva i najveća, pod nazivom Makabi. 

Cilj pokreta bio je jačanje tela i duha jevrejske omladine, kao priprema za povratak u obećanu zemlju. Naziv Makabi na hebrejskom znači „čekić“ i odnosi se na jak i munjevit odgovor prema svakom neprijatelju. 

Makabi klubovi u Izraelu tradicionalno su centristički orijentisani, mada neretko i naginju ka desno, no ne vezuju se otvoreno za političke partije, ali su kroz istoriju bili deo „mejnstrim“ izraelskog društva. Danas su među najuspešnijima i najpopularnijima, posebno u fudbalu i košarci. Gotovo svaki grad u Izraelu ima neki klub pod nazivom Makabi, ali najpoznatiji su onaj iz Tel Aviva i Haife. 

Kao „pandan“ Makabiju, niži staleži jevrejskih zajednica su odlučili da oforme svoje sportsko društvo, pa je tako nastao Hapoel. 

Hapoel na hebrejskom znači „radnik“, a klubovi sa tim imenom nastali su pod okriljem Histadruta, moćnog izraelskog sindikalnog saveza, još 1920- ih godina. Ovi klubovi predstavljali su socijalistički cionizam, verovali u jednakost, kolektivnu solidarnost i društveni angažman kroz sport. Zahvaljujući podršci tada dominantne Mapai partije (preteče današnje Laburističke partije), Hapoel klubovi imali su institucionalnu podršku i široku bazu. Na tribinama, u ikonografiji i navijačkom identitetu, socijalističke vrednosti bile su deo svakodnevnog folklora, zbog čega najveći broj klubova sa imenom Hapoel, nosi crvenu boju. Verovatno najpoznatiji su klubovi Hapoel Tel Aviv i Hapoel Haifa. 

Treća grupacija, najkonzervativnija je svakako Beitar. Klubovi pod nazivom Beitar nastali su iz omladinske organizacije Betar, na hebrejskom „omladina“. Cilj konzervativne omladine je bio stvaranje jake države, snažne vojne odbrane i širenje granica Izraela. 

Za razliku od Hapoela i Makabija, Beitar klubovi su često bili marginalizovani u predratnoj Palestini i nisu imali institucionalnu podršku. Ipak, marginalizacija od strane ključnih institucija (namerna ili nenamerna), donela je veliku popularnost među izraelskim desničarima, a danas su simbol izraelskog nacionalizma. Posebno kroz kultni, i najpoznatiji konzervativni klub Beitar Jerusalim.

Iako danas profesionalni sport u Izraelu funkcioniše po tržišnim i komercijalnim principima, stara podela živa je na tribinama i u identitetu klubova. Posebno se oseća u derbijima, gde se prepliću sportski i politički interesi. 

Sport u Izraelu uvek je bio više od zabave, a decenijama je predstavljao i produžetak političke borbe, ideološke pripadnosti i društvenog identiteta. Iako su klubovi danas u vlasništvu investitora, a navijači dolaze iz svih slojeva društva, istorijska imena poput Makabi, Hapoel i Beitar i dalje ostaju simboli političke prošlosti Izraela. I dok su Makabi i Hapoel postali klubovi koji zaista baštine različitosti, a Hapoel je to uvek i bio, Beitar, barem onaj iz Jerusalima i dalje predstavlja konzervativan klub, koji na svojoj zatvorenosti gradi identitet.