Ako ste ikada odlučili malo da šarate po Netflixu, pa da izađete iz zone engleskog jezika, dobićete i tu istočnoevropsku egzotiku u vidu poljskih filmova i serija sa tematikom fudbalskog huliganizma.

Novija serija, ne baš kreativnog naziva „The Hooligan“, nije da će baš da vas oduševi, ali recimo film „Furioza“ je već nešto što je gledljivo.

Poljska je već decenijama prepoznata kao zemlja u kojoj je navijački pokret debelo ispred rezultata fudbalskih ekipa, pa i reprezentacije.

Koreografije koje su prava umjetnička djela, domišljate, kreativne – samo pogledajte šta rade, na primjer, navijači Legije iz Varšave.

Tu je i gromoglasna podrška sa tribina, velike brojke u kopovima gdje su smješteni oni „najvatreniji“, ali i naravno neizbježni dio svog tog folklora – huliganizam.

To je pak ono po čemu Poljake najviše bije glas u Evropi, i nema te policije u Evropi koja barem „ne proguta knedlu“ nakon spoznaje da u njihov grad, državu dolaze poljske navijačke grupe.

Poljaci, baš kao i Rusi, veliki su fanovi dogovorenih navijačkih tuča, gdje postoje neki kodeksi – ne koristi se oružje, već se ide „na šake“, a u samoj Poljskoj su poznate kao „ustawke“.

Jedan od poznatijih okršaja tog tipa desio se 2009. godine kada je došlo do ferke između Lehije Gdanjsk i Leha Poznanja.

Dogovorena je bila tuča 70 na 70, i ni po čemu se to ne bi toliko apostrofiralo, pogotovo kada se uzme broj novih „ustawki“ od tog datuma, da baš na strani hool ekipe iz Gdanjska nije se nalazio i Karol Navrocki.

Tada je već imao diplomu završenih studija istorije, počinjao je doktorat iz iste oblasti, a bio je zaposlen u Institutu za nacionalno sjećanje. Od juče, zvanično, Navrocki je postao novi predsjednik Poljske – u jednom pravom foto finišu pobijedio je Rafała Ščaskovskog (ljevica) i time najavio novu političku realnost u državi – onu u kojoj predsjednička palata postaje dom bivšem fudbalskom huliganu.

Interesantno je kako je baš taj događaj iz 2009. godine uticao na njegovu popularnost.

Kada se ta priča vratila u javnost, on nije pokazivao kajanje. Nazvao je te tuče „plemenitim bitkama“, podsjećajući da je i sam bio amaterski bokser.

U kampanji je tvrdio da su te epizode iz mladosti bile izraz njegovog „duha borca“ i ljubavi prema zajednici. Protivnicima koji su ga napadali zbog prošlosti uzvraćao je kontraoptužbama – čak je tvrdio da je i tadašnji premijer Donald Tusk imao „slične mladalačke izlete“. Javnost je ostala podijeljena, ali baza desnice – oduševljena.

Dok bi većina krila svoju prošlost, govorila kako to nije baš tako, Navrocki je odlučio da bez cenzure prigrli svoju prošlost, progovori javno o svemu tome, unoseći čak i neku dozu romantike u svoj toj priči – što je iznjedrilo i to nasljeđe da se radi o čovjeku koji je i intelektualac (nakon doktorata iz istorije, završio je postdiplomske studije međunarodnog MBA programa iz strategije, programa i upravljanja projektima na Tehnološkom univerzitetu u Gdanjsku), ali i ono što bi rekli „ima ulični fakultet“.

Gotovo poster-boy alfa mužjaka u svijetu koji je, po mišljenju pobornika desnice, odavno postao „mekan“.

Nije to jedina stvar kojom je kupovao sebi poene kod biračkog tijela.

U kampanji je isticao tradicionalne vrijednosti, suverenistički pristup i „odbranu poljskog identiteta“. Protivi se legalizaciji abortusa, istopolnim brakovima, kao i bilo kakvoj „liberalnoj indoktrinaciji u školama“. Poljsku vidi kao zemlju čvrstih hrišćanskih temelja i nacionalne posebnosti.

Evropska unija? Po njegovom mišljenju – korisna samo kada poštuje suverenitet država članica. Ukrajina? Može u EU i NATO tek kada prizna istorijsku odgovornost za masakre nad Poljacima u Voliniji.

Njegov izbor predstavlja otvoreni izazov za vladu Donalda Tuska. Dok se Tusk trudi da Poljsku vrati na proevropski kolosijek, sada će imati predsjednika koji će vjerovatno koristiti svoj veto da blokira reforme – naročito one koje se tiču sudstva, prava manjina i društvenih politika. Politička kohabitacija između predsjednika i premijera već sad izgleda kao potencijalna kriza u najavi.

Navrockijeva ličnost dodatno je polarizovala javnost nakon što su se u medijima pojavile optužbe da je u mladosti radio kao tjelohranitelj prostitutki u luksuznom hotelu u Sopotu. On nije demantovao da je obezbjeđivao “privatne događaje”, ali je negirao sve insinuacije. Kampanju je dodatno začinila i epizoda sa predsjedničke debate, kada je tokom prenosa uživo u više navrata koristio snus – duvanski proizvod koji se stavlja ispod usne. Mnogi su to protumačili kao znak ozbiljne nikotinske zavisnosti, dok su njegovi simpatizeri tvrdili da je to „muževan odgovor na sterilnost političke elite“.

Navrocki je autor ili koautor više knjiga i brojnih naučnih i popularno-naučnih radova o antikomunističkom otporu, organizovanom kriminalu u Poljskoj Narodnoj Republici i istoriji sporta.

Pod pseudonimom „Tadeuš Batir“, Navrocki je napisao knjigu o gangsteru koji je živio u komunističkoj Poljskoj tokom 1980-ih.

Godine 2018. pojavio se na televiziji kao Tadeuš Batir – s kačketom na glavi i zamućenim licem u emisiji – gdje je rekao da ga je Navrocki „inspirisao“ i istakao da je upravo on bio „prva osoba koja je ozbiljno proučavala organizovani kriminal u komunističkoj Poljskoj“. Na društvenim mrežama, Navrocki je tvrdio da ga je Batir kontaktirao za savjet i zahvalio mu na pomoći u pisanju „zanimljive knjige, koju preporučuje“.

Na međunarodnom planu, očekuje se da će se Poljska pod njegovim vođstvom još više približiti konzervativnim snagama, prije svega administraciji Donalda Trampa u SAD-u.

President Donald J. Trump welcomes Polish presidential candidate Karol Nawrocki to the Oval Office pic.twitter.com/EzjPgygMxI

The White House (@WhiteHouse) May 2, 2025

Tramp mu je i javno dao podršku tokom kampanje, što je izazvalo zabrinutost među evropskim liderima koji u Navrockiju vide novog lidera tzv. iliberalne desnice u EU.

Karol Navrocki će zvanično preuzeti funkciju 6. avgusta 2025. godine.

Biće to prvi put u novijoj istoriji Poljske da predsjednik dolazi iz svijeta koji više podsjeća na tribinu nego na kabinet. I možda je baš to ono što ga je dovelo do pobjede – doba političkih akademika zamijenilo je vrijeme sirove autentičnosti. A Navrocki to ima u izobilju.

Na kraju krajeva, koliko državnika na svijetu ima koji na torzu imaju dvije ogromne tetovaže – jednu svog kluba iz Gdanjska, drugu stari amblem Čelsija, kao omaž čuvenoj hool ekipi „Headhunters-i“.

Biće interesantno vidjeti ga pored nekih državnika sa Balkana, ako ništa drugo – kada budu samiti ili zvanične posjete.

Ne možemo da pobjegnemo od opšteg utiska da je evropska politička scena dobila još jednog, ako ništa – originalnog predstavnika. U vremenu koje živimo...