U savremenoj NBA ligi, gdje se talenat plaća zlatom, a kontenderi plešu na ivici finansijskog žileta, pojam „second apron“ nije više tek suvoparna stavka u kolektivnom ugovoru. To je postala suštinska linija razdvajanja između timova koji mogu da grade dinastije i onih koji moraju da se pomire sa pragmatičnim kompromisima.

Za razliku od ranijih decenija kada su vlasnici mogli da potroše koliko žele, uz određeni luksuzni porez kao jedinu kaznu, današnji sistem je postavljen tako da ograničava čak i najbogatije. Salary cap i dalje postoji – to je iznos koji svi timovi mogu da potroše na plate igrača, a za sezonu 2024/25 iznosi oko 141 milion dolara. 

Iznad njega postoji tzv. “luxury tax” linija, koja iznosi oko 172 miliona, a zatim i prva “apron” granica (približno 179 miliona). Ali prava drama počinje tek kada se pređe druga apron linija – “second apron” – koja za ovu sezonu iznosi približno 189 miliona dolara.

I tu prestaje mašta, a počinje realnost.

“Second apron” nije samo broj. To je niz kazni koje ograničavaju operativnu slobodu jednog NBA tima u tolikoj mjeri da često znače kraj bilo kakvog ozbiljnog poboljšanja rostera.

Zamislite da imate tim pun zvijezda. Poput Golden Stejta iz šampionskih dana, kada su Stef Kari, Klej Tompson i Drejmond Grin zajedno zarađivali više od 120 miliona dolara. Ili recimo Denver Nagetse, koji su ove sezone sa Jokićem, Marejem i Porterom Jr. već blizu druge apron granice. 

Prelazak tog limita znači da im automatski nije dozvoljeno da koriste mid-level izuzetak – mehanizam kojim se obično popunjavaju rotacije jeftinim, ali korisnim veteranima. 

Drugim riječima, nema više "Jeff Green" tipa pojačanja za 5-6 miliona. Ako pređeš second apron, sve što ti ostaje su minimalci.

Ali to je samo početak.

Ako tim pređe “second apron”, ne može da potpisuje igrače koji su otpušteni iz drugih ekipa ukoliko su imali ugovor jednak ili veći od mid-level izuzetka koji je 14.1 milion naredne sezone. Takođe, ekipe koje pređu tu granicu ne mogu da šalju novac u trejdovima, što isključuje kreativne manevre u stilu „dajem ti igrača i još milion dolara da uzmeš njegov ugovor“. 

U trejdu nije dozvoljeno ni da preuzmete ugovore veće od plate koju šaljete. Dakle, novac koji vam dolazi mora biti isti ili manji od ugovora igrača kojeg vi šaljete.

Tu je i ograničenje koje posebno pogađa timove u budućnosti – zamrznuti trejd pikovi. Ako pređeš second apron tri od pet godina, prvi naredni slobodni pik iz prve runde se automatski „gura“ na kraj te runde. Dakle, ne samo da si ograničen u sadašnjosti, već je i budućnost svedena na praktično zatvor u manevrisanju. 
Drugo ograničenje je da vam se zamrzava pik prve runde sedam godina od kada pređete „second apron“.

Ne možete angažovati ni igrača putem „sign and trade“-a ukoliko vas njegova plata drži iznad aprona, tj. ako sa njegovom platom ne padate ispod tih 179 miliona. Još jedna „kazna“ je da ne možete koristiti „exception“-e koje ste zaradili tokom prethodne godine.

Trade exception stvarate tako što napravite trejd u kojem primite manje novca nego što ste poslali. Ta razlika između plata je „izuzetak“ koji možete koristiti za neke naredne trejdove. Ukoliko ste iznad aprona… ni to ne možete.

Boston Seltiksi su ovog ljeta to osjetili na sopstvenoj koži.

Nakon što nisu uspjeli da odbrane titulu, Bred Stivens je morao da presiječe i Seltiksi su ostali bez bitnih igrača prve petorke – Džrua Holideja i Kristapa Porzingisa, a pominje se da tu nije kraj.

Zato je “second apron” dizajniran kao strukturalna kazna, a ne samo finansijska. Liga je time željela da stane na kraj stvaranju supertimova koji se kupuju novcem. Cilj nije da se kazne vlasnici, već da se zaštiti konkurentnost lige.

Iako djeluje kao oružje protiv bogatih, ova mjera u suštini tjera franšize da planiraju unaprijed. Da procijene koliko vrijedi jezgro ekipe. Da li ima smisla zadržati sve visoko plaćene igrače, ako to znači da više ne mogu da dovedu nikoga drugog? Da li je vrijedno dati maksimalni ugovor trećem igraču, ako time ubijaš bilo kakvu dubinu tima?

U eri u kojoj se svaki potez analizira kroz prizmu cap spacea, second apron je postao tačka razdvajanja – između onih koji žele da plate da bi pobjeđivali, i onih koji znaju da se šampioni ne osvajaju samo novcem.

Zato, sljedeći put kada čujete da je neki tim „zaglavljen iznad drugog aprona“, znajte da to nije samo broj – to je sistemski zid, često viši nego što izgleda.

A za GM-ove je babaroga, čudovište ispod kreveta, Kajzer Soze, fobija i iskonski strah. Jer nije teško proklizati preko, a onda vam treba sva harizma i hazardizam Džordana Belforta (Vuk sa Vol Strita), da se vratite gdje treba.