Fudbal bez vremenskih granica: Infantino i FIFA polako brišu fudbalski kalendar

Fudbal je odavno prestao da bude sezonski sport. Igra se u Rijadu,  Oslu, usred zime u Katru, pa čak i na granici jula i avgusta u američkim gradovima koji ni ne dišu za tu igru.

Vidjeli smo na svjetskom klupskom prvenstvu u SAD, što jeste bio uvod u Mundijal naredne godine, i paklene vrućine, ali i oluje koje su odlagale mečeve po dva, tri sata.

I sve to, kako tvrdi Đani Infantino, mora da postane nova normalnost.

Predsjednik FIFA-e, čovjek koji već deceniju drži kormilo najmoćnije sportske organizacije na planeti, vjeruje da svijet mora da promijeni pogled na fudbalski kalendar. Po njemu, globalna igra ne smije biti vezana za ljeto sjeverne hemisfere — jer fudbal, ako je zaista globalan, ne može imati jedno godišnje doba.

"Ako želite da se igra svuda u isto vrijeme, onda možete igrati u martu ili oktobru — jer u decembru se ne igra u jednom dijelu svijeta, a u julu se ne igra u drugom“, poručio je Infantino na Generalnoj skupštini Evropskih fudbalskih klubova u Rimu.

Rečenica jednostavna, ali suštinski revolucionarna. Ona ruši tradiciju dugu skoro cijeli vijek, onu po kojoj su Svjetska prvenstva sinonim za ljetne mjesece, raspuste, duge dane i kratke noći. Od Urugvaja 1930. do Rusije 2018. fudbal je bio ljetnja religija. Katar 2022. je sve to promijenio.

Kada je FIFA odlučila da prvi put u istoriji pomjeri Svjetsko prvenstvo u novembar i decembar, reakcije su bile burne. Evropa je uglas negodovala: pauze u ligama, zgusnut raspored, rizik od povreda… Ipak, kad se sve sabralo, ispalo je da se svijet nije srušio. Igrači su izgledali svježe, ritam je bio visok, a finale između Argentine i Francuske pokazalo je da fudbal ne zna za kalendarske granice, jer je bilo ujedno i najbolje finale ikada.

To iskustvo sada otvara vrata Saudijskoj Arabiji, domaćinu Svjetskog prvenstva 2034. godine. Turnir će gotovo sigurno biti zimski — možda čak i početkom 2035, kako bi se izbjegao Ramazan koji u 2034. pada u novembru i decembru. I niko više ne pokušava da se pretvara da će Svjetsko prvenstvo ikada više morati da bude „ljetnje“.

Infantino je, onako kako samo on zna, pomenuo i mogućnost da se redefiniše „idealno vrijeme za fudbal“. 

„Čak je i u nekim evropskim zemljama u julu veoma, veoma vruće. Možda treba da razmislimo o najboljim mjesecima za igranje fudbala — to je, recimo, jun u Evropi. Taj mjesec se ne koristi mnogo, zar ne?“

Ta opaska nije slučajna. Svjetsko prvenstvo 2030. biće razvučeno na tri kontinenta — Španija, Portugal i Maroko biće glavni domaćini, uz simbolične mečeve u Južnoj Americi. A onda, dvije godine kasnije, Euro 2032. u Italiji i Turskoj mogao bi da se igra na plus 40. U tom kontekstu, Infantinova ideja da je kalendar mora biti „živa stvar“.

Ipak, iza te fleksibilnosti ne krije se samo briga o vremenskim uslovima, već i borba za moć. Među najvećim protivnicima FIFA-e su evropske lige i sindikat igrača FIFPro Evropa, koji su prošle godine podnijeli žalbu Evropskoj komisiji. 

Njihova tvrdnja je jasna — FIFA zloupotrebljava svoj položaj i bez pravih konsultacija zatrpava kalendar novim takmičenjima.

Najveća tačka spora je Svjetsko klupsko prvenstvo, koje se od 2025. godine širi i seli u jun i jul, praktično u srce evropskog ljeta. Za Lige petice to znači još manje vremena za odmor, još više putovanja i još manju kontrolu nad rasporedom.

FIFA, naravno, negira sve optužbe. U saopštenju iz jula 2024. godine naveli su da je proces bio „sveobuhvatan i inkluzivan“, uz konsultacije sa FIFPRO-om i ligama. A Infantino je u Rimu otišao i korak dalje — nazvao je novo izdanje Svjetskog klupskog prvenstva „velikim uspjehom“.

Istina je da je fudbal već odavno izgubio ritam. Sezone se preklapaju, pripreme se svedu na desetak dana, a ljetnji mjeseci su postali samo tranzicija između turnira. Ipak, FIFA i dalje gura naprijed. Za Infantina, ideja da fudbal može da stane — makar na trenutak — djeluje kao arhaični koncept.

U tom svjetlu, njegov poziv da svijet ima „otvoren um“ nije samo fraza. To je manifest nove ere — ere u kojoj fudbal nikada ne spava.

Infantino sada želi da kalendar postane fluidan, da kontinenti igraju u ritmu svojih klima, da se sezona ne mjeri kalendarom već komercijalnim prilikama. I dok Evropa i dalje pokušava da se izbori za svoj prostor i svoj tempo, FIFA sve više djeluje kao globalni dirigent, kojem nijedna nota nije suvišna.

Možda je u svemu tome i simbolika — u svijetu koji više ne poznaje stabilnost, fudbal postaje njegova najtačnija metafora. Ne postoji više „ljetnji fudbal“. Postoji samo fudbal. Igra koja se preselila iz junskog povjetarca u decembarske noći, koja putuje od Madrida do Rijada i nazad, prilagođavajući se svakoj klimi i svakom tržištu.

Infantino, htjeli to priznati ili ne, vodi taj brod u pravcu u kojem više nema godišnjih doba. Samo neprekidan ritam, svjetla reflektora i globalni kalendar koji ne zna za odmor.

Tako da sve sjete i mirisi djetinjstva, kada smo s nestrpljenjem čekali ljeto kada je Mundijal, imali slobodu ljetnih raspusta, razbibrige, polako mogu da odu u prošlost, a da potpuno normalna stvar postane Svjetsko prvenstvo u januaru, ili martu, ako to odgovara domaćini u ako FIFA tu vidi zaradu.