Ko nam je pokvario fudbal?

Psihologija nostalgiju definiše kao složenu, slatko-gorku emociju koja opisuje čežnju za prošlim vremenima. Taj osjećaj je kombinacija ugodnog prisjećanja i tuge zbog nemogućnosti povratka u te trenutke. Takođe, po definiciji, nostalgija bi trebalo da bude odbrambeni, odnosno adaptivni mehanizam na nove okolnosti i faktore, ali i čuvar identiteta i vrijednosti koje polako iščezavaju – poput dobrog centaršuta iz prve i još boljeg gola glavom.

Kažu da je nostalgija i prirodni antidepresiv u izazovnim trenucima, a u njenom koktelu pliva kompleksna emocionalna kocka leda, koja ili pruža utjehu ili podsjeća da je sve prolazno. Vjerovatno je čovjek po prirodi nostalgično biće, ili su mu ranije godine života prosto bile manje opterećujuće svakodnevnim zbivanjima, pa nam se sve čini ljepšim i jednostavnijim.

Tako je i sa fudbalom. Ili ga je danas jednostavno previše, na bezbroj regularnih i premium kanala?

Pogledajmo samo 2025. godinu – krajem decembra dobili smo drugog svjetskog klupskog prvaka u istoj kalendarskoj godini, pošto je Safonov sa četiri odbrane u penal-seriji Pari Sen Žermenu spasao krunu u finalu FIFA Interkontinentalnog kupa protiv Flamenga. Sve se to odigralo u Saudijskoj Arabiji, a da je na drugom kraju svijeta, u Nju Džerziju, prije pet mjeseci PSŽ bio odmorniji ili možda prizemniji, imao bi dva FIFA svjetska pehara – u finalu novog takmičenja sa četvorogodišnjim ciklusom, FIFA Svjetskog prvenstva, tada ga je šokirao Čelsi 3:0.

Probno takmičenje za Mundijal u Sjedinjenim Američkim Državama prenosila je malo koja televizija u regionu (ako se ne varam, samo Radio-televizija Crne Gore), tribine su bile, eufemistički rečeno, prošarane, a interesovanje publike upitno.

Slično kao i za upravo završeni Interkontinentalni turnir, za koji je malo ko znao da se dešava u Saudijskoj Arabiji, da Flamengo, vreo sa trona Kopa Libertadoresa, gazi preko Kruz Azula i Piramidsa na putu do sudara sa prvakom Evrope.

Čekamo Infantinov master-plan da ukrsti koplja osvajača dva FIFA takmičenja, Čelsija i Pari Sen Žermena, za novi – možda – trofej Mliječnog puta. Kada je najprostiju stvar u fudbalu, poludirigovani žrijeb grupa za Mundijal, mogao da pretvori u dva sata lažne drame i kvazikoncerta, podredivši sve predsjednicima i premijerima, što ne bi razmišljao i o galaktičkom fudbalu?

Ovih dana desila se još jedna bizarnost modernog doba, koju FIFA održava živom gotovo deceniju, od raskola sa „France Footballom“. Usman Dembele dobio je nagradu „The Best“, trofej namijenjen igraču godine u izboru Svjetske fudbalske federacije, ujedinio je sa „Zlatnom loptom“, koja ipak ima jači sjaj, i samim tim oslikao „čuda“ modernog fudbala.

I taj događaj održan je na Bliskom istoku, u Dohi, kao i prethodni Mundijal. Superkupovi Italije i Španije godinama su u Saudijskoj Arabiji, „fudbalskoj“ destinaciji ka kojoj igrači hrle zbog novca i u kojoj će se, kako stvari stoje, održati Svjetsko prvenstvo 2034. godine. Dakle, fudbalskoj eliti je lijepo na Arabijskom poluostrvu.

🏆✨#TheBest | @dembouz pic.twitter.com/lzXBajcuHy

— FIFA World Cup (@FIFAWorldCup) December 16, 2025

U centru Katara, gotovo neprimjetno, dodijeljen je još jedan „Puškaš“. Najljepši gol u 2025. godini potpisao je krilni fudbaler Independijentea, Santiago Montiel. Riječ je o makazicama à la Mauro Bresan, koje je Santijago postigao protiv klupskog imenjaka, Independijente Rivadavije iz Mendose – potez koji jeste impresivan.

Santiago Montiel's goal that won the 2025 Puskas Award! pic.twitter.com/Epv9veytKE

— CB Sport (@theCBsport) December 16, 2025

Kompletna lista kandidata takođe, ali nešto na šta sam naišao iste večeri ostavilo me je bez daha. U pitanju je lista 10 majstorija u konkurenciji za BBC gol decembra 2006. godine u Premijer ligi, iako bi se, po imidžu voditelja i ambijentu u studiju, moglo pomisliti da je snimak koju godinu stariji.

Svakako, uživajte u narednih pet minuta, pa odaberite najljepši i priznajte sebi koliko vam je golova ostalo u dubokoj arhivi sive moždane mase.

BBC Goal of the Month, December 2006

Outrageous 😱⚽️pic.twitter.com/Z52K5JHKOh

— Football Remind ⚽️ (@FootballRemind) December 16, 2025

Proradila je nostalgija. Mozak je servirao miks osjećaja nakon kojih ste se zapitali – ima li danas likova poput Pedersena, Van Persija, Bentlija? Je li fudbal bolji ili gori?

Naravno da ima. Pogledajte samo novembarske golove iz ove sezone – jedan od njih je Voltemadeova peta protiv Brajtona. Objektivno gledano, fudbal vjerovatno jeste bolji. Sve oko njega otišlo je na viši nivo – priprema, analiza, tehnologija. Ali da li nam je to zapravo trebalo?

Kako uživati u hiperprodukciji, multiprenosima, video-analizama i video-igrama?

Kako to utiče na mlade navijače i na sam teren?

Trenerske zamisli i ideje majstora detalja donijele su promjene, a one su fudbalske mađioničare pretvorile u endemsku vrstu. S vremena na vrijeme ostave nas bez riječi igrači poput Šerkija ili Grinvuda, ili lucidnost Brazilaca, poput Flamengovog Pedra, koji nije ispoštovao šemu, zanemario logiku i taktiku i igrao za raju. Uživao. A sa njim svi koji su gledali – izuzev igrača Vitorije.

Ne može svako da bude Gvardiola, ali zašto treneri masovno teže da budu takvi revolucionari? Šta je sa pravilom „manje je više“ i jednostavnošću?

Šon Dajč je to upakovao prosto, u svom stilu. U razgovoru sa Džoom i Ešlijem Kolom istakao je da se u fudbalu ništa drastično ne može promijeniti dok god je teren istih dimenzija, igra se jednom loptom i 11 na 11.

Sve je već viđeno. Brajan Klaf je još 1987. godine, kada je Dajč stigao u Notingem, razvijao igru po istim principima koji funkcionišu i danas. „Starinski fudbal? Meni zvuči moderno“, zarežao je današnji trener Foresta. „Hey, young ginger – well done!“, pohvalio bi ga Klaf kao tinejdžera krajem osamdesetih, a tu pohvalu danas udijelila mu je nekadašnja lijeva strana Engleske i Čelsija, u ulozi voditelja podkasta.

View this post on Instagram

A post shared by The Good, The Bad & The Football (@goodbadfootball)

Vara li nas osjećaj ili je momenata poput onih decembarskih iz 2006. godine sve manje? Kad smo već kod prazničnih dana na Ostrvu – prenatrpani kalendar pokvario je tradiciju. Na Boksing dej ove sezone biće odigran samo jedan meč, Mančester junajted – Njukasl, što je najmanji broj utakmica na dan poslije katoličkog Božića od 1982. godine, kada se zbog pravila neradne nedjelje nije ni igralo.

Zato je Čelsi praktično spojio sezone i imao samo mjesec dana odmora – od pobjede nad Pari Sen Žermenom na MetLajf stadionu do početka Premijer lige.

Spremimo se, zato, za još jednu novotariju – prvo Svjetsko prvenstvo sa 48 reprezentacija. Možda i nije loše, jer će na krajnji zapad planete donijeti i egzotiku, poput Kurasaa, Zelenortskih Ostrva, Uzbekistana ili Južne Afrike.

Povezano sa nostalgijom, baš će duel „Bafana bafane“ i Meksika otvoriti 23. šampionat planete na stadionu Asteka, 11. juna 2026. godine – tačno 16 godina od duela na Soker sitiju u Johanezburgu. Naravno da pamtite rezultat. Gol Šabalale. Izjednačenje Rafa Markeza. Naravno da pamtite vuvuzele – rijetku stvar iz nostalgične prošlosti kojoj se ne radujemo, jer ćemo je, nažalost, ponovo slušati narednog ljeta.