The Guðjohnsens

Island je zemlja čuda. I to ne čuda poput vilenjaka ili trolova, u koje većina Islanđana vjeruje da postoje. Već čuda prirode i ljudi koji su čuda sami po sebi.

Od prvih dana naseljavanja najvećeg evropskog ostrva, početkom devetog vijeka, Islanđani se prilagođavaju okruženju koje je jedinstveno na planeti, toliko da ostavlja bez daha. Dobrim dijelom okovano ledom, bez šuma, pokriveno parom gejzira i lavom. Izolovan od svijeta Island je gotovo planeta za sebe, a takvi uslovi oblikovali su posebnu sortu ljudi.

Veliku pažnju svjetske javnosti, iz godine u godinu i od takmičenja do takmičenja, privuku islandski sportisti i navijači. Sportisti ne prosto imenom, pojavom, majstorijama ili aurom boje polarne svetlosti. Navijači ne koreografijama ili vikinškim osvajanjem stranih teritorija - već potvrdom da se može, koliko god bili „mali“.

Najveće podvige, čak na nivou svjetskih čuda, ostvarivali su rukometaši, a učešćem i nastupima na elitnom nivou svačije simpatije u poslednjih desetak godina pridobili su košarkaši i fudbaleri. To je i slučaj sa Vikingurom i Brejdablikom posljednjih sezona u Ligi konferencije.

Baš 2016. godina donijela je fudbalsku priču za nezaborav i igru Gilfija Sigurdsona i drugova u ritmu „gromovitog pljeska Vikinga“ sa tribina. U timu koji je uz remije 1:1 sa Portugalom i Mađarskom i pobjedu nad Austrijom 2:1 na debiju došao do nokaut faze, potom senzacionalno eliminisao Englesku u Nici 2:1, a san prekinuo porazom od domaćina na Sen Deniju, bilo je i najpoznatije islandsko ime svih vremena.

Svaka čast rukometašima, olimpijskim viceprvacima Bjorgvinu Gustavsonu i Asgeiru Halgrimsonu, danas Aronu Palmarsonu i Omaru Magnusonu, ili viđenim damama poput prve žene na najvišoj državnoj funkciji na planeti, nekadašnje predsjednice Islanda Vigdis Finbogadotir, ili muzičarke Bjork, ali Ejdur Gudjonsen je prosto kralj „zemlje vatre i leda“. Makar u očima zaljubljenika u fudbal.

Baš 3. jula 2016. godine, na Sen Deniju, u noći u kojoj je Francuska sa 5:2 stavila tačku na nestvarni turnir jednog od četiri debitanta na 15. Euru, svoj poslednji meč za „Naše momke“ odigrao je najveći islandski fudbaler.

Nakon 20 godina u plavom dresu, tada kao najbolji golgeter u istoriji reprezentacije, Ejdur Gudjonsen riješio je da je „vrijeme da mlađi dobiju priliku“.

Ti mlađi su bili novi Gudjonseni - treća generacija porodice iz Rejkjavika, koja je odabrala fudbal kao put, ne nešto tradicionalniji islandski, kao što su ribarstvo, brodogradnja, obrada srebra, čelika i vune. A sve je krenulo Ginisovim rekordom, koji traje od 24. aprila 1996. godine.

Prijateljska utakmica između Estonije i Islanda, u Talinu, odigrana tog dana, više se pamti po nesvakidašnjoj situaciji, nego po rezultatu ili izvanrednoj partiji Bjarkija Gunlaugsona. Tadašnji ofanzivac njemačkog drugoligaša, Valdhof Manhajma, dao je tri gola Estoncima do 30. minuta, ali njegov het trik zasjenila je odluka Logija Olafsona.

Selektor Islanda je u 62. minutu umjesto 35-godišnjeg Arnora Gudjonsena, uveo Arnorovog 17-godišnjeg sina, talentovanog napadača PSV-a, Ejdura Smarija i tako bio dio istorije. Ipak, ne do kraja, pošto je propustio priliku da na terenu spoji tandem oca i sina, što se kasnije nije desilo zbog Arnorove povrede i zbog čega i senior i junior Gudjonsen žale.

Ejdur Gudjonsen je postao islandski Dejvid Bekam, sa Barselonom osvojio tripletu 2009. godine, sa Čelsijem dvije Premijer lige, a u Londonu, u kom je proveo prvih šest godina novog milenijuma, u naručju je držao i nešto važnije. Zapravo nekog, pošto su njegovi sinovi Andri i Danijel rođeni 2002. i 2006. godine baš u engleskoj prestonici. Poput oca Arnora i Ejdur je prilično mlad, sa nepunih 20 godina, kada je bio na pozajmici iz PSV-a u Rejkjaviku, dobio prvog sina Svejna Arona, 1998. godine.

Ejdura je karijera nakon Barselone vodila u Monako, ponovo u Englesku, pa u Belgiju, sve do Azije, a putevi njegovih sinova krenuli su u Kataloniji. Sva trojica su A reprezentativci, a počela su u Barsinoj „La Masiji“.

Andri i Danijel su po četiri godine bili i u Realovoj „La Fabrici“, koju su napustili u ljeto 2022. godine. Svejn je tada već bio napustio Speciju i igrao u Elfsborgu, danas je član norveškog Sarpsborga. Andri je takođe preko Skandinavije, kroz Norčeping i Lingbi, preko Genta stigao nazad u Englesku, gdje čeka debi u Čempionšipu u dresu Blekburna. Najmlađi, Danijel, član je švedskog šampiona Malmea, a sa 19 i po godina dočekao je debi za seniorski tim Islanda ovog septembra.

<blockquote class="instagram-media" data-instgrm-captioned data-instgrm-permalink="https://www.instagram.com/reel/DOYUNp6DeYK/?utm_source=ig_embed&utm_campaign=loading" data-instgrm-version="14" style=" background:#FFF; border:0; border-radius:3px; box-shadow:0 0 1px 0 rgba(0,0,0,0.5),0 1px 10px 0 rgba(0,0,0,0.15); margin: 1px; max-width:540px; min-width:326px; padding:0; width:99.375%; width:-webkit-calc(100% - 2px); width:calc(100% - 2px);"><div style="padding:16px;"> <a href="https://www.instagram.com/reel/DOYUNp6DeYK/?utm_source=ig_embed&utm_campaign=loading" style=" background:#FFFFFF; line-height:0; padding:0 0; text-align:center; text-decoration:none; width:100%;" target="_blank"> <div style=" display: flex; flex-direction: row; align-items: center;"> <div style="background-color: #F4F4F4; border-radius: 50%; flex-grow: 0; height: 40px; margin-right: 14px; width: 40px;">div> <div style="display: flex; flex-direction: column; flex-grow: 1; justify-content: center;"> <div style=" background-color: #F4F4F4; border-radius: 4px; flex-grow: 0; height: 14px; margin-bottom: 6px; width: 100px;">div> <div style=" background-color: #F4F4F4; border-radius: 4px; flex-grow: 0; height: 14px; width: 60px;">div>div>div><div style="padding: 19% 0;">div> <div style="display:block; height:50px; margin:0 auto 12px; width:50px;"><svg width="50px" height="50px" viewBox="0 0 60 60" version="1.1" xmlns="https://www.w3.org/2000/svg" xmlns:xlink="https://www.w3.org/1999/xlink"><g stroke="none" stroke-width="1" fill="none" fill-rule="evenodd"><g transform="translate(-511.000000, -20.000000)" fill="#000000"><g><path d="M556.869,30.41 C554.814,30.41 553.148,32.076 553.148,34.131 C553.148,36.186 554.814,37.852 556.869,37.852 C558.924,37.852 560.59,36.186 560.59,34.131 C560.59,32.076 558.924,30.41 556.869,30.41 M541,60.657 C535.114,60.657 530.342,55.887 530.342,50 C530.342,44.114 535.114,39.342 541,39.342 C546.887,39.342 551.658,44.114 551.658,50 C551.658,55.887 546.887,60.657 541,60.657 M541,33.886 C532.1,33.886 524.886,41.1 524.886,50 C524.886,58.899 532.1,66.113 541,66.113 C549.9,66.113 557.115,58.899 557.115,50 C557.115,41.1 549.9,33.886 541,33.886 M565.378,62.101 C565.244,65.022 564.756,66.606 564.346,67.663 C563.803,69.06 563.154,70.057 562.106,71.106 C561.058,72.155 560.06,72.803 558.662,73.347 C557.607,73.757 556.021,74.244 553.102,74.378 C549.944,74.521 548.997,74.552 541,74.552 C533.003,74.552 532.056,74.521 528.898,74.378 C525.979,74.244 524.393,73.757 523.338,73.347 C521.94,72.803 520.942,72.155 519.894,71.106 C518.846,70.057 518.197,69.06 517.654,67.663 C517.244,66.606 516.755,65.022 516.623,62.101 C516.479,58.943 516.448,57.996 516.448,50 C516.448,42.003 516.479,41.056 516.623,37.899 C516.755,34.978 517.244,33.391 517.654,32.338 C518.197,30.938 518.846,29.942 519.894,28.894 C520.942,27.846 521.94,27.196 523.338,26.654 C524.393,26.244 525.979,25.756 528.898,25.623 C532.057,25.479 533.004,25.448 541,25.448 C548.997,25.448 549.943,25.479 553.102,25.623 C556.021,25.756 557.607,26.244 558.662,26.654 C560.06,27.196 561.058,27.846 562.106,28.894 C563.154,29.942 563.803,30.938 564.346,32.338 C564.756,33.391 565.244,34.978 565.378,37.899 C565.522,41.056 565.552,42.003 565.552,50 C565.552,57.996 565.522,58.943 565.378,62.101 M570.82,37.631 C570.674,34.438 570.167,32.258 569.425,30.349 C568.659,28.377 567.633,26.702 565.965,25.035 C564.297,23.368 562.623,22.342 560.652,21.575 C558.743,20.834 556.562,20.326 553.369,20.18 C550.169,20.033 549.148,20 541,20 C532.853,20 531.831,20.033 528.631,20.18 C525.438,20.326 523.257,20.834 521.349,21.575 C519.376,22.342 517.703,23.368 516.035,25.035 C514.368,26.702 513.342,28.377 512.574,30.349 C511.834,32.258 511.326,34.438 511.181,37.631 C511.035,40.831 511,41.851 511,50 C511,58.147 511.035,59.17 511.181,62.369 C511.326,65.562 511.834,67.743 512.574,69.651 C513.342,71.625 514.368,73.296 516.035,74.965 C517.703,76.634 519.376,77.658 521.349,78.425 C523.257,79.167 525.438,79.673 528.631,79.82 C531.831,79.965 532.853,80.001 541,80.001 C549.148,80.001 550.169,79.965 553.369,79.82 C556.562,79.673 558.743,79.167 560.652,78.425 C562.623,77.658 564.297,76.634 565.965,74.965 C567.633,73.296 568.659,71.625 569.425,69.651 C570.167,67.743 570.674,65.562 570.82,62.369 C570.966,59.17 571,58.147 571,50 C571,41.851 570.966,40.831 570.82,37.631">path>g>g>g>svg>div><div style="padding-top: 8px;"> <div style=" color:#3897f0; font-family:Arial,sans-serif; font-size:14px; font-style:normal; font-weight:550; line-height:18px;">View this post on Instagramdiv>div><div style="padding: 12.5% 0;">div> <div style="display: flex; flex-direction: row; margin-bottom: 14px; align-items: center;"><div> <div style="background-color: #F4F4F4; border-radius: 50%; height: 12.5px; width: 12.5px; transform: translateX(0px) translateY(7px);">div> <div style="background-color: #F4F4F4; height: 12.5px; transform: rotate(-45deg) translateX(3px) translateY(1px); width: 12.5px; flex-grow: 0; margin-right: 14px; margin-left: 2px;">div> <div style="background-color: #F4F4F4; border-radius: 50%; height: 12.5px; width: 12.5px; transform: translateX(9px) translateY(-18px);">div>div><div style="margin-left: 8px;"> <div style=" background-color: #F4F4F4; border-radius: 50%; flex-grow: 0; height: 20px; width: 20px;">div> <div style=" width: 0; height: 0; border-top: 2px solid transparent; border-left: 6px solid #f4f4f4; border-bottom: 2px solid transparent; transform: translateX(16px) translateY(-4px) rotate(30deg)">div>div><div style="margin-left: auto;"> <div style=" width: 0px; border-top: 8px solid #F4F4F4; border-right: 8px solid transparent; transform: translateY(16px);">div> <div style=" background-color: #F4F4F4; flex-grow: 0; height: 12px; width: 16px; transform: translateY(-4px);">div> <div style=" width: 0; height: 0; border-top: 8px solid #F4F4F4; border-left: 8px solid transparent; transform: translateY(-4px) translateX(8px);">div>div>div> <div style="display: flex; flex-direction: column; flex-grow: 1; justify-content: center; margin-bottom: 24px;"> <div style=" background-color: #F4F4F4; border-radius: 4px; flex-grow: 0; height: 14px; margin-bottom: 6px; width: 224px;">div> <div style=" background-color: #F4F4F4; border-radius: 4px; flex-grow: 0; height: 14px; width: 144px;">div>div>a><p style=" color:#c9c8cd; font-family:Arial,sans-serif; font-size:14px; line-height:17px; margin-bottom:0; margin-top:8px; overflow:hidden; padding:8px 0 7px; text-align:center; text-overflow:ellipsis; white-space:nowrap;"><a href="https://www.instagram.com/reel/DOYUNp6DeYK/?utm_source=ig_embed&utm_campaign=loading" style=" color:#c9c8cd; font-family:Arial,sans-serif; font-size:14px; font-style:normal; font-weight:normal; line-height:17px; text-decoration:none;" target="_blank">A post shared by UEFA EURO (@uefaeuro)a>p>div>blockquote>
<script async src="//www.instagram.com/embed.js">script>

U 69. minutu utakmice kvalifikacija za Mundijal 2026, pri vođstvu Islanda 4:0 protiv Azerbejdžana u Rejkjaviku, 5. septembra, Andri je ustupio mjesto mlađem bratu Danijelu i prvi čestitao na ostvarenju sna. Četiri dana kasnije, selektor Arnar Gunlaugson, brat blizanac neopjevanog het-trik heroja meča u Talinu 1996, odlučio je da Francusku napadne sa tandemom Gudjonsen u špicu, pa su se Andriju i Danijelu konačno ukrstili putevi na terenu. Za razliku od Arnora i Ejdura gotovo tri decenije ranije.

Island nije uspio da ostvari senzaciju, uprkos Andrijevom ranom golu za vođstvo i igraču više tokom završnih pola sata fudbala pri 2:1 za Mbapeove Francuze. Andri je čak uspio da zatrese mrežu Menjona i drugi put, ali mu je gol poništen zbog faula. Sve to se dešavalo na stadionu gde je Ejdur Gudjonsen završio reprezentativnu karijeru 2016. godine.

Kao što je bio slučaj kod Arnora i Ejdura, tako je i kod trojice braće Gudjonsen koja danas nose napad Islanda. Konkurencija su jedan drugom, igraju na istoj poziciji, napadači su sličnog profila, visoki oko 190 cm i snažni, tako teško uklopljivi kao tandem ili čak trio napadača.

Zanimljivo je da Svejn, Andri i Danijel imaju praktično u kući još jednog potencijalnog rivala za poziciju u reprezentaciji. Arnorov sin iz drugog braka, Ejdurov polubrat, Arnor Borg Gudjonsen, takođe je klasična devetka, ali je 24-godišnji fudbaler islandskog Vestrija mnogo manje pokazao u karijeri, iako je nekoliko sezona proveo u mlađim kategorijama Svonsija. Nekadašnji fudbaler Brejdablika, Vikingura i Hafnarfjordura odigrao je samo jedan meč za omladinsku reprezentaciju i ne nazire se na spiskovima A tima.

Zato, Andri prije svih, a od poslednje akcije i Danijel Gudjonsen, budućnost su simpatične ekipe, koja nas uvijek začudi i natjera da umislimo da i „naši“ mogu ovako.

Da se zapitamo kako lava i snijeg oblikuju tako čvrste igrače koji igraju od turske Superlige, preko Serije A, Primere, Lige 1 i Bundeslige, do engleske Premijer lige. Jer selektor Gunlaugson samo u napadu na raspolaganju ima i Orija Oskarsona iz Sosijedada i Alberta Gudmundsona iz Fiorentine. A Islanđana je 400 hiljada.

Island je dokaz da se uz sistem, plan, pristup i podršku, i iznutra i sa tribina, može sve. Gudjonseni da i „tatini sinovi“ mogu da budu oni koji prave razliku, ali i da fudbal ne igra samo ime na dresu.

Zato vjeruje u čuda i sa novom generacijom porodice koja je do savršenstva dovela zanat davanja golova sanja još jedan Mundijal.